SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

SALAT BAHSİ

<< 532 >>

بَاب فِي الْأَذَانِ قَبْلَ دُخُولِ الْوَقْتِ

40. Vakit Girmeden Ezan Okumak

 

448 حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَعِيلَ وَدَاوُدُ بْنُ شَبِيبٍ الْمَعْنَى قَالَا حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ نَافِعٍ عَنْ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ بِلَالًا أَذَّنَ قَبْلَ طُلُوعِ الْفَجْرِ فَأَمَرَهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْ يَرْجِعَ فَيُنَادِيَ أَلَا إِنَّ الْعَبْدَ قَدْ نَامَ أَلَا إِنَّ الْعَبْدَ قَدْ نَامَ زَادَ مُوسَى فَرَجَعَ فَنَادَى أَلَا إِنَّ الْعَبْدَ قَدْ نَامَ قَالَ أَبُو دَاوُد وَهَذَا الْحَدِيثُ لَمْ يَرْوِهِ عَنْ أَيُّوبَ إِلَّا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ

 

İbn Ömer'den rivayet edildiğine göre, Bilal (r.a.) sabah olmadan ezan okumuş, Nebiyy-i Ekrem (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de ona (tekrar ezan okudğu yere) dönmesini ve "haberiniz olsun köle uyudu, haberiniz olsun köle uyudu" diye seslenmesini emretmiştir. Musa (rivayetine) devamla '' Bilal dönüp haberiniz olsun köle uyumuştur.” diye nida etti'' cümlesini eklemiştir.

 

Ebu Davud dediki; Bu hadisi Eyyub'dan sadece Hammad riva­yet etmiştir.

 

 

Diğer tahric: Buharî, ezan; savm; şehadet; ahad; Müslim, sıyam; Tirmizî, salat; Nesaî, ezan; Darimî, salat; Muvatta nida; Ahmed b. Hanbel, II, 9, 57, 62, 64, 73, 79, 107, 123.

 

AÇIKLAMA:     Bilal sabahın olduğunu zannederek, daha sabah olmadan sa­bah ezanını okumuştur. Bunun üzerine Resul-i Ekrem (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Tekrar ezan okudu­ğu yere dönerek ‘‘köle (yani Bilal) uyudu" diye nida etmesini emretmiştir.

 

Hattabî'nin beyanına göre "köle uyudu" sözünün anlamı iki şekilde açık­lanabilir:

 

1. Bilal bu ezanı uyku mahmurluğu ile, daha sabah olmadan yanlışlıkla okudu.

2. Daha gece hüküm sürdüğü için Bilal uykuya yattı.

 

Bu hadisenin daha hicretin ilk günlerinde vuku bulduğu anlaşılıyor. Çünkü Resul-i Ekrem (s.a.v.)’in hayatının son zamanlarında Bilal (r.a.) geceleyin ezan okuyarak halkın seher vaktinde ibadetle meşgul olmaları için uyanmalarını sağlardı. Sabah olunca da İbn Ümmü Mektum (r.a.) ezan okurdu. Resulullah (s.a.v.) de "Bilal ezan okuyunca yiyiniz, içiniz (çünkü daha oruç vakti gir­memiştir)" buyururlardı. Bir başka ifadeyle Hz. Bilal, Hz. Nebiin son zamanlarında sabahleyin değil, gece yarısı okurdu. Sabahleyinse Ümmü Mek­tum okurdu.

 

İmam Malik, Evzaî, Şafiî, Ahmed ve İshak sabah namazı vakti girme­den ezan okumanın caiz olduğu görüşündedirler. İmam Ebu Yusuf'a göre ezam, sabah namazı vakti girmeden okumanın bir sakıncası yoksa da İmam Ebu Hanife ile İmam Muhammed sabah ezanının sabah olmadan okunma­sının caiz olmadığı görüşündedirler. Nitekim mevzumuzu teşkil eden hadis-i şerif de bu görüşü te'yid etmektedir.

 

Hadis ulemasına göre ise, bir mescidde iki müezzin varsa, sabah ezanı­nın, vaktinden önce okunması caizdir. Yoksa caiz değildir. Bu alimlere göre Hz. Nebiin Bilal (r.a.)i geceleyin ezan okumaktan nehyettiği sırada Mescid-i Nebevî'de müezzin olarak sadece Hz. Bilal vardı. Eğer orada bir başka müezzin daha bulunsaydı onu bu ezandan nehyetmezdi.